Apakah maksud PENYAKIT TIROID

Kelenjar tiroid ialah organ endokrin yang terletak di leher manusia. Fungsinya ialah mengeluarkan hormon tiroid. Antara hormon yang terpenting ialah Thyroxine (T4) dan Triiodothyronine (T3). Hormon-hormon ini mengawal metabolisma (pengeluaran tenaga) manusia.

Anatomi dan Struktur

Kelenjar tiroid terdiri daripada dua lobe, satu di sebelah kanan dan satu lagi disebelah kiri. Kedua-duanya disambung oleh satu struktur (bridge) merentasi trakea yang dinamakan ithmus. Setiap lobe adalah berbentuk seperti buah pear. Kelenjar tiroid mempunyai satu lapisan kapsul yang nipis dan juga pretracheal fascia. Kelenjar tiroid aksesori boleh ditemui di mana-mana, sepanjang susuran embriologikal kelenjar itu.

Ithmus dan Lobe Piramidal

Struktur ithmus menghubungkan lobe kiri dan lobe kanan. Anastomosis di antara arteri-arteri superior thyroid boleh ditemui di bahagian atas ithmus. Cabang-cabang vena inferior thyroid pula boleh ditemui di bahagian bawah ithmus. Kadang-kala lobe piramidal wujud dalam sesetengah orang. Lobe piramidal adalah struktur panjang yang mengunjur dari ithmus ke tulang rawan inferior hyoid.

 

Salur Darah

Darah ke kelenjar tiroid dibekalkan oleh arteri superior thyroid yang merupakan cabang pertama arteri external carotid(ECA). Arteri ini menembusi pretracheal fascia sebelum sampai ke bahagian superior pole lobe kelenjar tiroid. Saraf laryngeal terletak berhampiran(di belakang) arteri ini, jadi jika dalam pembedahan tiroidektomi, kemungkinan besar saraf ini terpotong jika tidak berhati-hati.

Kelenjar tiroid juga dibekalkan oleh arteri inferior thyroid yang merupakan cabang daripada thyrocervical trunk(cabang daripada arteri subclavian). Dalam 3% populasi manusia, terdapat satu lagi arteri ke kelenjar tiroid, iaitu arteri thyroid ima.

Fisiologi

Sel-sel tiroid adalah satu-satunya sel dalam badan yang boleh menyerap iodin yang diambil dalam pemakanan manusia. Iodin ini akan bergabung dengan asid amino tirosina yang kemudiannya akan ditukar menjadi T3 dan T4. Dalam keadaan normal peratus pengeluaran T4 adalah 80% manakala T3 15%. Baki 5% adalah hormon-hormon lain seperti T2.

T3 dan T4 membantu sel menukar oksigen dan kalori kepada tenaga. T3 adalah lebih aktif daripada T4. T4 yang tidak aktif itu akan ditukar kepada T3 oleh enzim 5-deiodinase yang ada di dalam hati dan buah pinggang. Proses ini berlaku di organ-organ lain seperti hipotalamus yang berada di bahagian otak.

Hormon-hormon lain yang berkaitan dengan fungsi tiroid ialah TRH dan TSH. Hormon-hormon ini membentuk satu system yang kompleks. TRH dikeluarkan oleh oleh hipotalamus. TRH ini menyebabkan pituitari mengeluarkan TSH. TSH pula akan menyebabkan tiroid mengeluarkan T3 dan T4. Oleh itu apa-apa yang mencacatkan salah satu proses di atas akan menyebabkan berlakunya masalah tiroid.

Penyakit kelenjar tiroid

Antara orang-orang yang berisiko menghadapi masalah penyakit kelenjar tiroid ialah:

* Perempuan
* Genetik
* Mengidapi sakit pituitari atau endokrin yang lain
* Usia lebih 60 tahun
* Merokok

Ada dua jenis penyakit tiroid yang utama:

* Hipertiroidisme / Tirotoksikosis
* Hipotiroidisme

Dalam kes hyperthyroidism / thyrotoxicosis, hormon tiroid T3 dan T4 didapati lebih tinggi daripada orang biasa. Antara penyebab penyakit ini ialah :

* Grave's disease. Antibodi di dalam badan menyebabkan tiroid membesar dan mengeluarkan lebih hormon. Selalunya semua (atau sebahagian besar) sel tiroid orang yang menghidapi penyakit ini mengeluarkan hormon berlebihan
* Thyroiditis (tiroid bengkak). Selalunya keadaan ini boleh elok sendiri
* Toxic nodule goitre. Terlalu banyak iodin di dalam makanan

Tanda-tanda orang yang menghidapi hipertiroidisme:

* Bengkak di leher
* Cirit birit
* Degupan jantung bertambah, sentiasa berdebar-debar
* Gementar dan gelisah, terketar-ketar
* Haid tidak teratur, kurang atau tidak datang
* Kesuburan turun
* Penumpuan kurang
* Mata menjadi besar (bulging)
* Angin yang tidak menentu
* Kejang otot
* Oesteoporosis (kereputan tulang)
* Pengeluaran peluh banyak, bertambah. Kulit lembap
* Suhu badan naik, tak tahan panas
* Rambut tidak kuat
* Sukar bernafas
* Sukar tidur
* Tekanan darah naik
* Turun berat badan walaupun selera naik
* Lemah

Orang yang menghidap hypothyroidism pula tidak mempunyai hormon tiroid yang cukup.